Κτιριακές Εγκαταστάσεις

Η ΣΤΕΓΗ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ

Η απόκτηση ιδιόκτητης στέγης αποτέλεσε για το σύλλογο των «ΑΡΓΟΝΑΥΤΩΝ» ζήτημα πρώτης προτεραιότητας. Ήταν συνείδηση όλων των διοικούντων από την πρώτη στιγμή ότι η εξασφάλιση στέγης θα αποτελούσε το εχέγγυο για μία καλή πορεία στο μέλλον, για ευόδωση-πραγματοποίηση των οραμάτων του συλλόγου.

Όπως ήδη σημειώθηκε, οι «ΑΡΓΟΝΑΥΤΑΙ» χρησιμοποίησαν ως γραφείο τους το ζαχαροπλαστείο «η ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΙΣ». Τέθηκε το θέμα εύρεσης, ενοικίασης και επίπλωσης γραφείου, το οποίο, άλλαξε πολλές φορές στέγη. Παράλληλα, αγοράσθηκαν βιβλιοθήκη, τραπέζια, καθώς και βιβλία για το τμήμα Θεάτρου (δραματικό τμήμα) του συλλόγου.

Στις αρχές του καλοκαιριού του 1931 τέθηκε για πρώτη φορά το ζήτημα εύρεσης και αγοράς οικοπέδου. Για την εξασφάλιση των χρημάτων η άποψη όλων ήταν ότι έπρεπε να σταλεί σχετικό υπόμνημα-αίτημα στο υπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας και Αντιλήψεως, του οποίου ηγούνταν ο ποντιακής καταγωγής άξιος πολιτικός άνδρας και στήριγμα όλων των προσφύγων Λεωνίδας Ιασονίδης. Τα υπόλοιπα χρήματα θα αναζητούνταν από την Κτηματική Τράπεζα.

Ο Ιασονίδης ήταν σύμφωνος να ανεγερθούν αίθουσα και γραφείο, σε απαλλοτριωμένο οικόπεδο και καθ' υπόδειξη του διοικητικού συμβουλίου του συλλόγου. Μετά από την ευχάριστη εξέλιξη του αιτήματος, το διοικητικό συμβούλιο εξέδωσε ψήφισμα με το οποίο: τον ανακύρησε ως Μέγα Ευεργέτη του συλλόγου και Επίτιμο Πρόεδρό του.

Ο θεμέλιος λίθος τέθηκε το απόγευμα της Κυριακής 3 Απριλίου , σύμφωνα με τα προαποφασισμένα:

Ο πρώτος έρανος πραγματοποιήθηκε κατά την επέτειο του συλλόγου (Κυριακή του Θωμά). Συγκεντρώθηκαν κάποια χρήματα. Στράφηκαν στους ίδιους (μέλη του διοικητικού συμβουλίου) καθώς και προς την Κοινότητα Καλλιθέας και το υπουργείο Προνοίας. Παρ' όλες αυτές τις ενέργειες, πρέπει να βεβαιωθεί ότι ο σύλλογος αναγκάσθηκε να αλλάξει στέγη πολλές φορές.

Ελπίδες, έδινε μοναχά, η σύσταση της λεγόμενης Μεγάλης Επιτροπής Εράνων από μέλη και μη του συλλόγου.

Στους πρώτους μήνες του 1934 ολοκληρώθηκαν τα καταστήματα και η κεντρική είσοδος με συνεχή επίβλεψη των εργασιών από την ορισμένη τεχνική επιτροπή. Καθοριστική για την παραπάνω παραχώρηση ήταν και πάλι η παρέμβαση στο υπουργείο Προνοίας (του Λ. Ιασονίδη και του Μιχ. Τσιγτέμογλου).

Το Μάρτιο του 1937 αποφασίζεται να συσταθεί επιτροπή υπό την προεδρία του μητροπολίτη Τραπεζούντος Χρυσάνθου για τη συνέχιση και επίβλεψη των εργασιών ανέγερσης του μεγάρου του συλλόγου. Στα τέλη του ίδιου χρόνου δίνεται μία εικόνα τού υπό ανέγερση, ημιτελούς ακόμη, κτηρίου καθώς και η αποφασιστικότητα και η πεποίθηση των συμβουλίων του για τη μεγάλη σημασία του έργου:

«...το Μέγαρον...ένα δείγμα του ποντιακού αλτρουϊσμού, ...θα απεικονίζη ενταύθα τον απολεσθέντα Πόντον και το μεγαλείον του εκεί Ελληνισμού επί σειράν αιώνων».

Ελπίδα και ευχή όλων είναι οι προσπάθειες αυτές να ενισχυθούν και από τους ομογενείς Ποντίους, κατοίκους του Εξωτερικού∙ ευχή που θα εισακουσθεί από εύπορους Ποντίους, λάτρεις του πολιτισμού και της ιστορίας των προγόνων τους.

Τον Απρίλιο του 1938 γίνεται τελικά η εγκατάσταση των γραφείων του συλλόγου στον υπό κατασκευή ιδιόκτητο χώρο του.

Η έκρηξη όμως του Ελληνοϊταλικού Πολέμου άλλαξε άρδην τις προτεραιότητες του συλλόγου. Το διοικητικό συμβούλιο, συναισθανόμενο τη σοβαρότητα της κατάστασης και τη σκληρή δοκιμασία του ελληνικού λαού, πιστεύει ότι τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή, η ολοκλήρωση του μεγάρου του συλλόγου είναι θέμα δευτερεύουσας σημασίας. Έτσι, το ζήτημα θα ξανασυζητηθεί τον Ιούνιο του 1943.

Παρά το δίλημμα μεταξύ των μελών για την έδρα του συλλόγου (να ανεγερθεί από την αρχή μέγαρο στην Αθήνα ή στο υπάρχον οικόπεδο της Καλλιθέας), συμφωνήθηκε τελικά να παραμείνει ο σύλλογος στην Καλλιθέα και να συσταθεί επιτροπή που θα εξέταζε το ζήτημα της εκπόνησης σχεδίων αμέσως μόλις οι συνθήκες θα το επέτρεπαν. Τα σχέδια αλλάζουν και το υπάρχον κτήριο θα αντικατασταθεί από μία διώροφη οικοδομή με υποδομές ικανές για την ανάπτυξη μίας πλούσιας πολιτιστικής και κοινωνικής δράσης. Η εκπόνηση σχεδίου ανατέθηκε στο μηχανικό Κ. Καπαγιαννίδη (γιο του περίφημου πρώην τραπεζίτη της Τραπεζούντας).

Ο Εμφύλιος Πόλεμος (που ακολούθησε μετά την απελευθέρωση της χώρας), είναι περίοδος κατά την οποία και πάλι ο σύλλογος έσπευσε να προσφέρει τις υπηρεσίες του, ειδικά στα μικρά παιδιά. Το θέμα του Μεγάρου τίθεται και πάλι στο περιθώριο. Άλλωστε είχαν προηγηθεί και οι σοβαρές ζημίες που υπέστη το κτήριο στην περίοδο 6 Δεκ. 1944-5 Ιαν. 1945, συνεπεία των Δεκεμβριανών.

Κατά τον Ιούνιο του 1955 η γενική συνέλευση ενέκρινε τα σχέδια του μηχανικού Κ. Καπαγιαννίδη, στον οποίο και ανέθεσε την επίβλεψη της ανέγερσης της οικοδομής, και εξουσιοδότησε το συμβούλιο για τις περαιτέρω ενέργειες.

Η τελετή θεμελίωσης του νέου κτηρίου έγινε με κάθε επισημότητα στις 27 Ιανουαρίου 1956 κατά τον εορτασμό της επετείου εορτής του συλλόγου.

Το 1960 ολοκληρώθηκε στο σύνολό του όλος ο ισόγειος χώρος με τα καταστήματά του και το πεζοδρόμιο. Επόμενο βήμα ήταν πλέον η εξεύρεση χρημάτων για την οικοδόμηση του πρώτου ορόφου. Διαβήματα προς το Ταμείο Ανταλλαξίμων Περιουσιών (Τ.Α.Π.Α.Π.) δεν είχαν σοβαρά αποτελέσματα. Ο σύλλογος στράφηκε ξανά στο ενδεχόμενο σύναψης δανείου (έχοντας αυτή τη φορά στο πλευρό του το δήμαρχο Καλλιθέας, καθώς και τον πρώην υπουργό και ακάματο φίλο του συλλόγου Στ. Νικολαΐδη και το βουλευτή Σερρών Ισ. Λαυρεντίδη).

Παρά τις δυσκολίες, εγκρίθηκε τελικά τον Απρίλιο του 1964 δάνειο από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων με δυνατότητα εξόφλησης μέσα σε 20 χρόνια. Πραγματικά, στη χρονική περίοδο 1965-1970 οι ρυθμοί ανέγερσης του μεγάρου ήταν πυρετώδεις. Η κατασκευή της κεντρικής αίθουσας, της μεγαλύτερης αίθουσας στην ευρύτερη περιοχή εκτός Αθηνών, και των υπόλοιπων συμπληρωματικών αιθουσών απαιτούσαν αιματηρές οικονομίες και πλήρη κινητοποίηση όχι μόνο των μελών του διοικητικού συμβουλίου αλλά και όλων των μελών και των φίλων του. Δεν ήταν άλλωστε αμελητέο το ποσό του ενός και πλέον εκατομμυρίου που είχε συγκεντρωθεί από δωρεές την τελευταία δεκαετία.

ΤΑ ΕΓΚΑΙΝΙΑ

Η πολυπόθητη στιγμή των εγκαινίων του μεγάρου έφθασε το έτος 1976 (Η τελετή ορίσθηκε για την ημέρα της εορτής του συλλόγου, στις 21 Ιανουαρίου). Όμως και τότε ένα αναπάντεχο γεγονός (ο θάνατος του Ι. Παπαδόπουλου προέδρου του συλλόγου), ανέβαλε για μία ακόμη φορά όλες τις προετοιμασίες. Τελικά τα εγκαίνια τελέσθηκαν στις 20 Δεκεμβρίου του ίδιου έτους με κάθε μεγαλοπρέπεια υπό την προεδρία του Αναστ. Αραβίδη.

Το εντυπωσιακό κτήριο του συλλόγου, παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές, ήταν ένα επίτευγμα που τιμούσε τις προσπάθειες της πρώτης κυρίως προσφυγικής γενιάς. Παρά την εικοσαετία που χρειάσθηκε για να ολοκληρωθεί, η αποπεράτωσή του απέδειξε ότι με τη συνεργασία και τις συντονισμένες προσπάθειες ο προσφυγικός κόσμος, και δη το ποντιακό στοιχείο της Καλλιθέας, κατάφερε να ορθοποδήσει, να προοδεύσει και να συνεχίσει τις παρακαταθήκες των προγόνων του.

Το περικαλλές κτήριο του συλλόγου, που δεσπόζει στη γωνία Δαβάκη αρ. 10 και Δοϊράνης, στέγασε και στεγάζει όλα αυτά τα χρόνια τη μουσική παράδοση, την ιστορία και τον πολιτισμό των Ελλήνων του Πόντου τόσο στην ιστορική πατρίδα όσο και στην προσφυγική Καλλιθέα.