Χορευτικά Συγκροτήματα

Οι πόντιοι πρόσφυγες, που κατόρθωσαν να πατήσουν τα χώματα της πατρώας γης, έφεραν μαζί τους τα ήθη και τα έθιμά τους. Ο αγώνας για την επιβίωση ήταν συνυφασμένος με τη λίγη χαρά και το «φως» της ζωής που θα έπαιρναν τραγουδώντας και χορεύοντας με την ποντιακή τους λύρα, κρατώντας σφικτά ο ένας το χέρι του άλλου. Ένοιωθαν έντονη τη ανάγκη που τους χάριζε η χορευτική συνεύρεση, η κατάνυξη, ο ενθουσιασμός και η έκσταση, όταν χόρευαν και τραγουδούσαν, «ανιστορώντας τη πατρίδας τα τόπä...».

Στην αρχή χόρευαν σε γιορτές, στις γειτονιές, στις σχόλες και σε παρέες, για να μη χάσουν την επαφή μεταξύ τους και με την «Πατρίδα». Αργότερα, πιο οργανωμένα, μέσα από τις θεατρικές παραστάσεις και τις χοροεσπερίδες στους συλλόγους που είχαν δημιουργήσει με την πάροδο του χρόνου.

Τον Ιανουάριο του 1933 ο νεοσύστατος τότε σύλλογος όρισε ως υπεύθυνο του «μουσικού τμήματος» (όπως αυτό αρχικά επονομάστηκε), τον Ιορδ. Λεπτουργό. Ο τελευταίος συνέστησε και υποτμήμα φωνητικής μουσικής.

Όμως, στην εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στη σκηνή του θεάτρου Αργυρόπουλου (την 26η Φεβρουαρίου 1937), ήταν η πρώτη εμφάνιση χορευτικού συγκροτήματος με παραδοσιακές φορεσιές από άνδρες και γυναίκες, όπου έγινε το αδιαχώρητο. Όλοι εύχονταν «να είναι αυτή η αλησμόνητη βραδιά, η φωτεινή αρχή μιας φωτεινότερης συνέχειας...» (την επίβλεψη, την προετοιμασία και την καλλιτεχνική επίδειξη των ποντιακών χορών είχε ο εκλεκτός Πόντιος σκηνοθέτης κ. Τάκης Μουζενίδης , ο οποίος ήταν τότε ο σκηνοθέτης του Βασιλικού Θεάτρου Αθηνών).

1930-1950. Η λύρα στα σαλόνια της Αθήνας

Η πρώτη επίσημη παρουσία χορευτών, ως απόρροια μίας οργανωμένης προσπάθειας επίδειξης των ποντιακών χορών, έγινε στο κατάμεστο Παναθηναϊκό Στάδιο στις 4 Αυγούστου 1938.

Την άνοιξη του 1940, πριν το ξέσπασμα του πολέμου, ο ηθοποιός Νίκος Σπανίδης έδωσε μία αξιόλογη παράσταση με ποντιακά τραγούδια και με τη συμμετοχή ποντιακής χορευτικής ομάδας του συλλόγου στο θέατρο «Ολύμπια». Όπως μάλιστα προκύπτει από στοιχεία, όλες οι πρώτες εμφανίσεις των χορευτών του συλλόγου «ΑΡΓΟΝΑΥΤΑΙ-ΚΟΜΝΗΝΟΙ» υποστηρίζονταν από τους «Οπλαρχηγούς» της Δράμας (αφού μέχρι τότε δεν υπήρχε οργανωμένο βεστιάριο για τους χορευτές του συλλόγου).

Το χορευτικό συγκρότημα έκανε και πάλι την εμφάνισή του αμέσως μετά την απελευθέρωση, στο Παναθηναϊκό Στάδιο το Μάιο του 1945, στη Γιορτή της ΝΙΚΗΣ∙

1950-1970. Δια ...χειρός Κουτσογιαννόπουλου

Ακολούθησε το επισταμένο ενδιαφέρον του καθηγητή μουσικής και χορού Δημήτρη Κουτσογιαννόπουλου, να αναλάβει την εξάσκηση της χορευτικής ομάδας σε επίπεδο καλλιτεχνικής παρουσίασης πλέον των ποντιακών χορών, προτείνοντας την υπό τις οδηγίες και την επίβλεψή του ίδρυση και λειτουργία Ποντιακού Χορευτικού συγκροτήματος, Μουσικού και Χορωδιακού σχήματος ιδρύθηκε τελικά και επίσημα στο σύλλογο για πρώτη φορά η ΠΟΝΤΙΑΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΣΧΟΛΗ .

Ακόμη, την ίδια εποχή (1969), οι «ΑΡΓΟΝΑΥΤΑΙ-ΚΟΜΝΗΝΟΙ» ζήτησαν και πέτυχαν από το τότε Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων την εισαγωγή των ποντιακών χορών στη διδακτέα ύλη της Γυμναστικής όλων των σχολείων.

Λυράρης ο Τσορτανίδης (ο Σαντέτ'ς), συνέβαλε αρκετά στο έργο του Συλλόγου, εκείνη την περίοδο.

1970-1977. Μια γυναίκα χοροδιδάσκαλος

Το Νοέμβριο του 1970 ανατέθηκαν «τα ηνία» του χορευτικού στην Ελένη Κουταλακίδου-Μπαϊρακτάρη, η οποία συνέχισε την εκμάθηση των χορών στο σύλλογο με λυράρηδες το Χρήστο Μπαϊρακτάρη και αργότερα το Νίκο Λαζαρίδη. Κατά καιρούς συμμετείχε και ο εξαίρετος δεξιοτέχνης στη λύρα Νίκος Παπαβραμίδης, κ.α. Ήταν η εποχή που το χορευτικό κάλυπτε πολλές εκδηλώσεις του συλλόγου στην Αθήνα, στην επαρχία, μέχρι και το Λονδίνο, αποσπώντας πολύ καλές κριτικές. Για πρώτη φορά το χορευτικό συγκρότημα των «ΑΡΓΟΝΑΥΤΩΝ-ΚΟΜΝΗΝΩΝ» συμμετείχε στην νεοσύστατη κρατική τηλεόραση (ΕΙΡΤ και ΥΕΝΕΔ) το 1972. Παράλληλα, άρχισε να λειτουργεί και τμήμα (δωρεάν) εκμάθησης ποντιακής λύρας αρχικά από τον Κ. Τσακαλίδη (1977) και στις μέρες μας από τον Γιώργο Αμαραντίδη (Συμούλτ'ς).

Το παιδικό και εφηβικό χορευτικό τμήμα

Στην περίοδο αυτή θα πρέπει να καταγραφεί και η σύσταση παιδικού χορευτικού. Λίγο πριν δημιουργηθεί το μεγάλο χορευτικό τμήμα, ο Γιάννης Σαββινίδης (ο οποίος ήταν μαθητής της Κουταλακίδου), προσπάθησε να οργανώσει με προσωπική πρωτοβουλία ένα τμήμα από μικρούς χορευτές.

Αργότερα τον διαδέχθηκε ο μαθητής του Κώστας Σαββινίδης (1995), ο οποίος με την αξιοζήλευτη εργατικότητά του, γρήγορα κέρδισε την εκτίμηση και τον σεβασμό των μαθητών του. Είναι ο άνθρωπος που ανέδειξε το παιδικό τμήμα σε λίκνο του μεγάλου χορευτικού συγκροτήματος του Συλλόγου «ΑΡΓΟΝΑΥΤΩΝ-ΚΟΜΝΗΝΩΝ» και μαζί με τα τμήματα των αρχαρίων που λειτουργούσαν (με χοροδιδάσκαλο το Χρήστο Θεοδωρίδη), αποτελούν ένα αξιόλογο κύτταρο χορευτών του συλλόγου.

1978-2009. Το χορευτικό «κατακτά» τον κόσμο

Η εν λόγω περίοδος ήταν η σημαντικότερη για το χορευτικό συγκρότημα του συλλόγου, έχοντας ως αφετηρία το έτος 1977. Κατόπιν πρότασης του διοικητικού συμβουλίου, ο μέχρι πρότινος χορευτής του συγκροτήματος Χρήστος Θεοδωρίδης, διαδέχθηκε την προκάτοχο χοροδιδάσκαλο, την Ελένη Κουταλακίδου.

Η παρουσία του συνέβαλε στην «απογείωση» του χορευτικού στην Ελλάδα και στο Εξωτερικό, κάνοντας αφενός γνωστό το σύλλογο «ΑΡΓΟΝΑΥΤΑΙ-ΚΟΜΝΗΝΟΙ» έως τα πέρατα του κόσμου, και αφετέρου διαγράφοντας μία έντονη όσο και σπουδαία παρουσία και καταγραφή της ποντιακής μας παράδοσης.

Το χορευτικό τμήμα και οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2004

Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας του 2004 που οργάνωσε το Υπουργείο Πολιτισμού, το χορευτικό συμμετείχε όπως ήταν φυσικό και στη μεγάλη τελετή λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας, αυτού του παγκόσμιας σημασίας γεγονότος στο Ολυμπιακό Στάδιο (2004). Άνδρες με τις ζίπκες χόρεψαν τον Πυρρίχιο Χορό εκπροσωπώντας τον Ποντιακό Ελληνισμό. Η παρουσία τους υπήρξε συγκινητική μπροστά στα εκατομμύρια τηλεθεατών, οι οποίοι τους παρακολούθησαν ζωντανά σε όλη την υφήλιο.

Τελευταίοι μεγάλοι σταθμοί στη μακρά πια διαδρομή του χορευτικού μετά από την εμφάνιση στις ΗΠΑ και στην Μόσχα, είναι η συμμετοχή του στις εκδηλώσεις της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας που διοργάνωσε το Υπουργείο Πολιτισμού της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας και η οργανωτική Επιτροπή Ολυμπιακών Αγώνων του Πεκίνου.

Σήμερα χοροδιδάσκαλοι του Συλλόγου Ποντίων Αργοναύται - Κομνηνοί είναι οι: Σαββινίδης Κώστας και Παυλίδης Κώστας. 

Οργανοπαίκτες - τραγουδιστές

Θα ήταν παράλειψη, τέλος, να μη γίνει μνεία στην ενεργή συμμετοχή ποντίων μουσικών, οι οποίοι πλαισίωσαν κατά διαστήματα τα χορευτικά συγκροτήματα από την αρχή της λειτουργίας τους μέχρι και σήμερα, συμβάλλοντας στην αρτιότερη εμφάνισή τους.

Μέσα από τις αίθουσες του συλλόγου πέρασαν οι αξιολογότεροι και πιο αγαπητοί καλλιτέχνες της Ποντιακής παράδοσης, οι οποίοι υποστήριξαν όλη την φιλοσοφία του συλλόγου, αναφορικά με την συνέχεια της παράδοσης.

Σήμερα ο σύλλογος διαθέτει τουλάχιστον 20 νέους καλλιτέχνες της παράδοσης (στο τραγούδι, τη λύρα, το ούτι, το νταούλι, το γαβάλ, το αγγείον κλπ)